BİT ve kaynaştırma: Öğretmenlerin, genel eğitim ortamlarında özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler için bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımına ilişkin algıları Helena Josjö

Bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) dünyadaki okullarda güncel bir konudur. Bu çalışma genel eğitim öğretmenleri, özel eğitim öğretmenleri, okul yöneticileri ve öğretmen eğitimcilerinin ilgisini çekebilir. Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin genel eğitim ortamlarındaki özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler için BİT ile ilgili deneyimlerini ve algılarını belirlemek ve analiz etmek, ayrıca BİT ile kaynaştırma arasındaki ilişkiyi incelemektir. Buna ek olarak, BİT kullanımını daha kapsayıcı ve yaygın hale getirmek için gerekli koşullar ve stratejiler belirlenmiştir. Çalışmaya katılan 92 öğretmen ile anket çalışması yapılmış ve 4 öğretmenle de nitel görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar BİT’in tüm yaş gruplarındaki özel gereksinimli öğrenciler için kullanıldığını, en çok da bilgisayarların yazı ve kelimeleri işlemesi amacıyla kullanıldığını göstermiştir. BİT özel gereksinimli öğrencilerin farklılıklarının tolere edilmesi ve kaynaştırılması konusunda yaşanan sorunların aşılmasında bir yol olarak kullanılabilir, ancak bunu yapabilmek için öğretim sürecinin öğrencilerin gereksinimlerine göre uyarlanması ve eğitim sürecinin teknolojiyle bütünleştirilmesi gerekmektedir. Yine de öğretmenlerin kaynaştırmaya olan farklı bakış açıları ve kaynaştırmanın temel olarak öğretimsel (didaktik) bir konu olarak görülmesi öğrencilerin fiziksel ve sosyal dışlanmaya yol açabilir. Kaynaştırma sınıflarındaki öğretimin her zaman tüm öğrencilerin ihtiyaçlarına göre uyarlanmadığı ve yardımcı teknolojilerin daha çok özel gereksinimli öğrenciler için ayrı ortamlarda kullanıldığı görülmektedir. BİT kullanımını daha yaygın hale getirmek için öğretmenlerin bilgi, donanım (ekipman) ve zamana ihtiyacı olduğu görülmektedir. Öğretmenler ve öğretmen eğitimcileri için bulgular ise öğretmenlerin özel gereksinimli öğrenciler için BIT konusunda daha fazla eğitimli olmaları ve özel eğitim öğretmenlerinin genel eğitim öğretmenleri için süpervizör/danışman olarak görülmesi gerektiğidir. Özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler için birebir kullanılabilecek olanakları içeren ileri araştırmaların yürütülmesi önerilebilir.
Anahtar kelimeler: özel eğitim, özel gereksinimli öğrenciler, BİT, kaynaştırma, genel eğitim ortamı